اعسار چیست ؟

اعساربه معنای رنج و سختی است و حالتی است که فرد به واسطه ی نداشتن سرمایه یا عدم دسترسی به مالش ، توانایی پرداخت هزینه دادرسی یا دیون خود را ندارد . به این ترتیب اعسار از دو جهت قابل بررسی است : اعسار از پرداخت هزینه دادرسی : حالتی که فرد ناتوان از پرداخت هزینه های ناشی از دادرسی از جمله هزینه تمبر و دستمزد کارشناس و .... است . بنا به سیاست قانونگذار چنین اعساری مانع طرح دعوا توسط فرد معسر نیست . اعسار از پرداخت دیون : عدم تمکن مالی شخص در پرداخت دیونی که به موجب حکم دادگاه حقوقی یا کیفری محکوم به تادیه آنها می شود. همانطور که قبلا" طبق ماده 4 قانون حمایت خانواده دعاوی خانوادگی عبارتند از نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن ، نکاح دائم و موقت و اذن در نکاح ، شروط ضمن عقد نکاح ، ازدواج مجدد ، جهیزیه ، مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت ، تمکین ونشوز ، طلاق و رجوع و فسخ و انفساخ نکاح ، بذل مدت و انقضای آن ، حضانت و ملاقات طفل ، نسب ، رشد و حجر و رفع آن ، ولایت قهری ، قیومیت ، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنها ، نفقه اقارب ، امور راجع به غائب مفقودالاثر ، سرپرستی کودکان بی سرپرست ، اهدای جنین ، تغییر جنسیت . اعسار از پرداخت مهریه چه شرایطی دارد ؟ زمانی که زوجه مستقل از موضوع طلاق ، با دادن دادخواست مهریه خود را از همسر خود مطالبه می نماید حکم الزام زوج به پرداخت مهریه زوجه صادر می شود و نیز زمانیکه زوج قصد طلاق زوجه را دارد باید مهریه را به طور کامل پرداخت کند . گاهی زوج مهریه زن را به صورت نقدی میپردازد اما موردی پیش میاید که وی قصد طلاق همسرش را دارد ولی توانایی پرداخت مهریه به صورت نقدی را ندارد ; در این صورت مرد میتواند دادخواست اعسار بدهد و تقسیط پرداخت مهریه را تقاضا نماید . برای این کار باید به یکی از دفاتر خدمات قضائی برای تقدیم دادخواست اعسار مراجعه نماید . مدارک لازم برای دادخواست اعسار از مهریه شامل رای محکومیت به مهریه ، استشهادیه ( شهادت کتبی دو نفر که آشنا به وضع زندگی او هستند و از اعسارش مطلعند . ) صورت کلیه ی اموال منقول و غیرمنقول ، میزان وجوه نقدی در کلیه ی حسابهای بانکی و فهرست کلیه ی نقل و انتقالات اموال در یک سال گذشته می شود . بنابراین اگر اعسار او پذیرفته شود دادگاه میتواند مهریه را تسقیط کند تا مرد بتواند مهریه را به صورت ماهانه پرداخت کند . دقت کنید که وضعیت مالی امری حدوثی است لذا احوال مالی افراد هر روز تغییر می کند ممکن است هر روز اوضاع مالی آنها بهبود یابد یا بدتر شود . اینها مقدمه ای برای تقدیم دادخواست تعدیل است . در حالت اول ممکن است فرد اوضاع مالی اش بهبود یابد به نحوی که از اعسار خارج شود . ( مثلا" صاحب ارثی شود یا حقوق کارمندی اش اضافه شود . ) به این ترتیب زوجه اش همواره میتواند تغییر شرایط پرداخت را از دادگاه بخواهد . در حالت دوم ممکن است زوج دچار نقصان یا بیماری شود و تا مدتی قادر به کارکردن نباشد به این ترتیب وی ( معسر ) میتواند تغییر شرایط را از دادگاه بخواهد ( به درخواست زوجه و زوج در حالت اول و دوم دادخواست تعدیل می گویند .) و در آخر باید اشاره کرد که اگر زوج اموالی غیر از مستثنیات دین داشته باشد و زوجه بتواند آنها را شناسایی و معرفی نماید . این اموال توقیف شده و ادعای اعسار فرد بی فایده میشود . اعسار از پرداخت نفقه زوجه چه شرایطی دارد ؟ نفقه عبارت است از تامین هزینه زندگی و وسایل لازم از جمله خانه ، اثاثیه منزل ، لباس ، دارو و .... که به محض انعقاد عقد دائم برعهده زوج می باشد . البته زوجه در صورت تمکین مستحق دریافت نفقه می باشد . زوجه مستحق مطالبه نفقه ایام گذشته ( که از هنگام عقد مستحق آن شده و شوهر به او پرداخت نکرده ) و آینده خود است ( با توجه به اطلاق ماده 1111 قانون مدنی لفظ نفقه هم به نفقه گذشته و هم به نفقه آینده اشاره دارد . ) زنی که شوهرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می کند برای احقاق حق و مطالبه نفقه اش میتواند به دو نحو اقدام کند . طرح شکایت کیفری و تقدیم دادخواست حقوقی . نتیجه شکایت کیفری آن است که در صورت اثبات ادعای زن مبنی بر استنکاف شوهرش وی محکوم به حبس تعزیری درجه شش می شود . ( در دادگاه کیفری حکم به پرداخت نفقه داده نمی شود ) . اگر زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب کند فقط با ارائه دادخواست حقوقی میتوان آن را دریافت کند ( نتیجه ی طرح دعوی حقوقی محکومیت به پرداخت نفقه است ) . چنانچه میزان نفقه معوقه زن کمتر از بیست میلیون تومان باشد ، دادخواست حقوقی مطالبه نفقه در شورای حل اختلاف طرح و مورد رسیدگی قرار می گیرد . در صورت ناتوانی زوج به پرداخت نفقه و وجود نداشتن مالی که از راه توقیف آن نفقه تامین شود و همچنین عدم امکان اجبار وی به پرداخت ، زوجه مطابق ماده 1129 قانون مدنی میتواند دادخواست طلاق تنظیم نماید . در حالتی که زوج دادخواستی به خواسته اعسار از پرداخت نفقه دهد در صورت صدور حکم اعسار ، دادگاه دین او را تقسیط میکند و در این حالت زوجه نمیتواند به علت عدم پرداخت یکجای نفقه ، حبس زوج تا زمان تادیه دین را بخواهد . مطابق تبصره ماده 336 قانون مدنی چنانچه زن کارهایی را که شرعا" برعهده وی نبوده و عرفا" برای آن کار اجرت المثل باشد به دستور زوج و با قصد عدم تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه ثابت شود ، دادگاه اجرت المثل را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید . اگرزوج ملزم به پرداخت اجرت المثل به همسر خویش گردد و آن را پرداخت ننماید در این مورد زن میتواند همانند مطالبه مهریه ، اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند . در صورتیکه مرد به علت عدم پرداخت ، حبس شود تا زمانیکه این دین را پرداخت نکند در حبس باقی میماند مگر آنکه همچون دیگر محکومیتهای مالی دادخواست اعسار و تقسیط بدهد ( دادخواست اعسار و تقسیط اجرت المثل همان روندی را طی میکند که دادخواست مربوط به اعسار از پرداخت مهریه طی میکند . ) در این حالت نیز زن میتواند با معرفی اموال مرد خارج از مستثنیات دین ، موجب توقیف آنها شده و طلب خود را برداشت نماید . آیا میتوان نسبت به پرداخت نفقه اقارب اعسار داد ؟ نفقه اقارب نفقه ای است که به گروه خاصی از نزدیکان تعلق می گیرد ، مشروط به موارد زیر : به شرط آنکه آن گروه ، استطاعت مالی نداشته واجبالنفعه محسوب شوند و منفق نیز در صورت انفاق به آنها برای تامین معاش خود دچار مشکل مالی نشود . ماده 47 قانون حمایت خانواده به درخواست نفقه از جانب این افراد اشاره کرده است . این دسته فقط حق دارند نسبت به نفقه آینده خود به دادگاه رجوع کنند . مطابق ماده 1205 قانون مدنی در صورت عدم امکان الزام منفق در اختیار واجب النفقه قرار دهد . مجازات حبس تعزیری درجه شش در فرض استنکاف ، دراین مورد نیز جاریست . از آنجاییکه پرداخت نفقه اقارب منوط به تمکن مالی منفق است در صورت اثبات اعسار وی ، تکلیف پرداخت از عهده اش ساقط شده و تا زمانی که استطاعت مالی به دست نیاورد ملزم به پرداخت نفقه اقارب نمی شود . شرایط اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مطابق ماده 5 قانون حمایت خانواده در صورت عدم تمکن مالی هریک از اصحاب دعوی ، دادگاه میتواند پس از احراز مراتب و با توجه به اوضاع و احوال ، وی را از پرداخت هزینه دادرسی ، حق الزحمه کارشناسی ، حق الزحمه داوری و سایر هزینه ها معاف یا پرداخت آن را به زمان اجرای حکم موکول کند .... شرایط اعسار از پرداخت محکوم به ، با توجه به موارد مذکور در ماده 4 قانون حمایت خانواده ، دعاوی مربوط به مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت ، نفقه اقارب اموری هستند که ادعای اعسار از پرداخت محکوم به در آنها قابلیت طرح دارد . اعسار چیست ؟ اعساربه معنای رنج و سختی است و حالتی است که فرد به واسطه ی نداشتن سرمایه یا عدم دسترسی به مالش ، توانایی پرداخت هزینه دادرسی یا دیون خود را ندارد . به این ترتیب اعسار از دو جهت قابل بررسی است : اعسار از پرداخت هزینه دادرسی : حالتی که فرد ناتوان از پرداخت هزینه های ناشی از دادرسی از جمله هزینه تمبر و دستمزد کارشناس و .... است . بنا به سیاست قانونگذار چنین اعساری مانع طرح دعوا توسط فرد معسر نیست . اعسار از پرداخت دیون : عدم تمکن مالی شخص در پرداخت دیونی که به موجب حکم دادگاه حقوقی یا کیفری محکوم به تادیه آنها می شود. همانطور که قبلا" طبق ماده 4 قانون حمایت خانواده دعاوی خانوادگی عبارتند از نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن ، نکاح دائم و موقت و اذن در نکاح ، شروط ضمن عقد نکاح ، ازدواج مجدد ، جهیزیه ، مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت ، تمکین ونشوز ، طلاق و رجوع و فسخ و انفساخ نکاح ، بذل مدت و انقضای آن ، حضانت و ملاقات طفل ، نسب ، رشد و حجر و رفع آن ، ولایت قهری ، قیومیت ، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنها ، نفقه اقارب ، امور راجعبه غائب مفقودالاثر ، سرپرستی کودکان بی سرپرست ، اهدای جنین ، تغییر جنسیت . اعصار از پرداخت مهریه چه شرایطی دارد ؟ زمانی که زوجه مستقل از موضوع طلاق ، با دادن دادخواست مهریه خود را از همسر خود مطالبه می نماید حکم الزام زوج به پرداخت مهریه زوجه صادر می شود و نیز زمانیکه زوج قصد طلاق زوجه را دارد باید مهریه را به طور کامل پرداخت کند . گاهی زوج مهریه زن را به صورت نقدی میپردازد اما موردی پیش میاید که وی قصد طلاق همسرش را دارد ولی توانایی پرداخت مهریه به صورت نقدی را ندارد ; در این صورت مرد میتواند دادخواست اعسار بدهد و تقسیط پرداخت مهریه را تقاضا نماید . برای این کار باید به یکی از دفاتر خدمات قضائی برای تقدیم دادخواست اعسار مراجعه نماید . مدارک لازم برای دادخواست اعسار از مهریه شامل رای محکومیت به مهریه ، استشهادیه ( شهادت کتبی دو نفر که آشنا به وضع زندگی او هستند و از اعسارش مطلعند . ) صورت کلیه ی اموال منقول و غیرمنقول ، میزان وجوه نقدی در کلیه ی حسابهای بانکی و فهرست کلیه ی نقل و انتقالات اموال در یک سال گذشته می شود . بنابراین اگر اعسار او پذیرفته شود دادگاه میتواند مهریه را تسقیط کند تا مرد بتواند مهریه را به صورت ماهانه پرداخت کند . دقت کنید که وضعیت مالی امری حدوثی است لذا احوال مالی افراد هر روز تغییر می کند ممکن است هر روز اوضاع مالی آنها بهبود یابد یا بدتر شود . اینها مقدمه ای برای تقدیم دادخواست تعدیل است . در حالت اول ممکن است فرد اوضاع مالی اش بهبود یابد به نحوی که از اعسار خارج شود . ( مثلا" صاحب ارثی شود یا حقوق کارمندی اش اضافه شود . ) به این ترتیب زوجه اش همواره میتواند تغییر شرایط پرداخت را از دادگاه بخواهد . در حالت دوم ممکن است زوج دچار نقصان یا بیماری شود و تا مدتی قادر به کارکردن نباشد به این ترتیب وی ( معسر ) میتواند تغییر شرایط را از دادگاه بخواهد ( به درخواست زوجه و زوج در حالت اول و دوم دادخواست تعدیل می گویند .) و در آخر باید اشاره کرد که اگر زوج اموالی غیر از مستثنیات دین داشته باشد و زوجه بتواند آنها را شناسایی و معرفی نماید . این اموال توقیف شده و ادعای اعسار فرد بی فایده میشود . اعسار از پرداخت نفقه زوجه چه شرایطی دارد ؟ نفقه عبارت است از تامین هزینه زندگی و وسایل لازم از جمله خانه ، اثاثیه منزل ، لباس ، دارو و .... که به محض انعقاد عقد دائم برعهده زوج می باشد . البته زوجه در صورت تمکین مستحق دریافت نفقه می باشد . زوجه مستحق مطالبه نفقه ایام گذشته ( که از هنگام عقد مستحق آن شده و شوهر به او پرداخت نکرده ) و آینده خود است ( با توجه به اطلاق ماده 1111 قانون مدنی لفظ نفقه هم به نفقه گذشته و هم به نفقه آینده اشاره دارد . ) زنی که شوهرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می کند برای احقاق حق ومطالبه نفقه اش میتواند به دو نحو اقدام کند . طرح شکایت کیفری و تقدیم دادخواست حقوقی . نتیجه شکایت کیفری آن است که در صورت اثبات ادعای زن مبنی بر استنکاف شوهرش وی محکوم به حبس تعزیری درجه شش می شود . ( در دادگاه کیفری حکم به پرداخت نفقه داده نمی شود ) . اگر زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب کند فقط با ارائه دادخواست حقوقی میتوان آن را دریافت کند ( نتیجه ی طرح دعوی حقوقی محکومیت به پرداخت نفقه است ) . چنانچه میزان نفقه معوقه زن کمتر از بیست میلیون تومان باشد ، دادخواست حقوقی مطالبه نفقه در شورای حل اختلاف طرح و مورد رسیدگی قرار می گیرد . در صورت ناتوانی زوج به پرداخت نفقه و وجود نداشتن مالی که از راه توقیف آن نفقه تامین شود و همچنین عدم امکان اجبار وی به پرداخت ، زوجه مطابق ماده 1129 قانون مدنی میتواند دادخواست طلاق تنظیم نماید . در حالتی که زوج دادخواستی به خواسته اعسار از پرداخت نفقه دهد در صورت صدور حکم اعسار ، دادگاه دین او را تقسیط میکند و در این حالت زوجه نمیتواند به علت عدم پرداخت یکجای نفقه ، حبس زوج تا زمان تادیه دین را بخواهد . مطابق تبصره ماده 336 قانون مدنی چنانچه زن کارهایی را که شرعا" برعهده وی نبوده و عرفا" برای آن کار اجرت المثل باشد به دستور زوج و با قصد عدم تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه ثابت شود ، دادگاه اجرت المثل را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید . اگرزوج ملزم به پرداخت اجرت المثل به همسر خویش گردد و آن را پرداخت ننماید در این مورد زن میتواند همانند مطالبه مهریه ، اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند . در صورتیکه مرد به علت عدم پرداخت ، حبس شود تا زمانیکه این دین را پرداخت نکند در حبس باقی میماند مگر آنکه همچون دیگر محکومیتهای مالی دادخواست اعسار و تقسیط بدهد ( دادخواست اعسار و تقسیط اجرت المثل همان روندی را طی میکند که دادخواست مربوط به اعسار از پرداخت مهریه طی میکند . ) در این حالت نیز زن میتواند با معرفی اموال مرد خارج از مستثنیات دین ، موجب توقیف آنها شده و طلب خود را برداشت نماید . آیا میتوان نسبت به پرداخت نفقه اقارب اعسار داد ؟ نفقه اقارب نفقه ای است که به گروه خاصی از نزدیکان تعلق می گیرد ، مشروط به موارد زیر : به شرط آنکه آن گروه ، استطاعت مالی نداشته و اجبالنفعه محسوب شوند و منفق نیز در صورت انفاق به آنها برای تامین معاش خود دچار مشکل مالی نشود . ماده 47 قانون حمایت خانواده به درخواست نفقه از جانب این افراد اشاره کرده است . این دسته فقط حق دارند نسبت به نفقه آینده خود به دادگاه رجوع کنند . مطابق ماده 1205 قانون مدنی در صورت عدم امکان الزام منفق در اختیار واجب النفقه قرار دهد . مجازات حبس تعزیری درجه شش در فرض استنکاف ، دراین مورد نیز جاریست . از آنجاییکه پرداخت نفقه اقارب منوط به تمکن مالی منفق است در صورت اثبات اعسار وی ، تکلیف پرداخت از عهده اش ساقط شده و تا زمانی که استطاعت مالی به دست نیاورد ملزم به پرداخت نفقه اقارب نمی شود . شرایط اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مطابق ماده 5 قانون حمایت خانواده در صورت عدم تمکن مالی هریک از اصحاب دعوی ، دادگاه میتواند پس از احراز مراتب و با توجه به اوضاع و احوال ، وی را از پرداخت هزینه دادرسی ، حق الزحمه کارشناسی ، حق الزحمه داوری و سایر هزینه ها معاف یا پرداخت آن را به زمان اجرای حکم موکول کند .... شرایط اعسار از پرداخت محکوم به ، با توجه به موارد مذکور در ماده 4 قانون حمایت خانواده ، دعاوی مربوط به مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت ، نفقه اقارب اموری هستند که ادعای اعسار از پرداخت محکوم به در آنها قابلیت طرح دارد . اعسار چیست ؟ اعساربه معنای رنج و سختی است و حالتی است که فرد به واسطه ی نداشتن سرمایه یا عدم دسترسی به مالش ، توانایی پرداخت هزینه دادرسی یا دیون خود را ندارد . به این ترتیب اعسار از دو جهت قابل بررسی است : اعسار از پرداخت هزینه دادرسی : حالتی که فرد ناتوان از پرداخت هزینه های ناشی از دادرسی از جمله هزینه تمبر و دستمزد کارشناس و .... است . بنا به سیاست قانونگذار چنین اعساری مانع طرح دعوا توسط فرد معسر نیست . اعسار از پرداخت دیون : عدم تمکن مالی شخص در پرداخت دیونی که به موجب حکم دادگاه حقوقی یا کیفری محکوم به تادیه آنها می شود. همانطور که قبلا" طبق ماده 4 قانون حمایت خانواده دعاوی خانوادگی عبارتند از نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن ، نکاح دائم و موقت و اذن در نکاح ، شروط ضمن عقد نکاح ، ازدواج مجدد ، جهیزیه ، مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت ، تمکین ونشوز ، طلاق و رجوع و فسخ و انفساخ نکاح ، بذل مدت و انقضای آن ، حضانت و ملاقات طفل ، نسب ، رشد و حجر و رفع آن ، ولایت قهری ، قیومیت ، امور مربوط به ناظر و امین اموال محجوران و وصایت در امور مربوط به آنها ، نفقه اقارب ، امور راجعبه غائب مفقودالاثر ، سرپرستی کودکان بی سرپرست ، اهدای جنین ، تغییر جنسیت . اعصار از پرداخت مهریه چه شرایطی دارد ؟ زمانی که زوجه مستقل از موضوع طلاق ، با دادن دادخواست مهریه خود را از همسر خود مطالبه می نماید حکم الزام زوج به پرداخت مهریه زوجه صادر می شود و نیز زمانیکه زوج قصد طلاق زوجه را دارد باید مهریه را به طور کامل پرداخت کند . گاهی زوج مهریه زن را به صورت نقدی میپردازد اما موردی پیش میاید که وی قصد طلاق همسرش را دارد ولی توانایی پرداخت مهریه به صورت نقدی را ندارد ; در این صورت مرد میتواند دادخواست اعسار بدهد و تقسیط پرداخت مهریه را تقاضا نماید . برای این کار باید به یکی از دفاتر خدمات قضائی برای تقدیم دادخواست اعسار مراجعه نماید . مدارک لازم برای دادخواست اعسار از مهریه شامل رای محکومیت به مهریه ، استشهادیه ( شهادت کتبی دو نفر که آشنا به وضع زندگی او هستند و از اعسارش مطلعند . ) صورت کلیه ی اموال منقول و غیرمنقول ، میزان وجوه نقدی در کلیه ی حسابهای بانکی و فهرست کلیه ی نقل و انتقالات اموال در یک سال گذشته می شود . بنابراین اگر اعسار او پذیرفته شود دادگاه میتواند مهریه را تسقیط کند تا مرد بتواند مهریه را به صورت ماهانه پرداخت کند . دقت کنید که وضعیت مالی امری حدوثی است لذا احوال مالی افراد هر روز تغییر می کند ممکن است هر روز اوضاع مالی آنها بهبود یابد یا بدتر شود . اینها مقدمه ای برای تقدیم دادخواست تعدیل است . در حالت اول ممکن است فرد اوضاع مالی اش بهبود یابد به نحوی که از اعسار خارج شود . ( مثلا" صاحب ارثی شود یا حقوق کارمندی اش اضافه شود . ) به این ترتیب زوجه اش همواره میتواند تغییر شرایط پرداخت را از دادگاه بخواهد . در حالت دوم ممکن است زوج دچار نقصان یا بیماری شود و تا مدتی قادر به کارکردن نباشد به این ترتیب وی ( معسر ) میتواند تغییر شرایط را از دادگاه بخواهد ( به درخواست زوجه و زوج در حالت اول و دوم دادخواست تعدیل می گویند .) و در آخر باید اشاره کرد که اگر زوج اموالی غیر از مستثنیات دین داشته باشد و زوجه بتواند آنها را شناسایی و معرفی نماید . این اموال توقیف شده و ادعای اعسار فرد بی فایده میشود . اعسار از پرداخت نفقه زوجه چه شرایطی دارد ؟ نفقه عبارت است از تامین هزینه زندگی و وسایل لازم از جمله خانه ، اثاثیه منزل ، لباس ، دارو و .... که به محض انعقاد عقد دائم برعهده زوج می باشد . البته زوجه در صورت تمکین مستحق دریافت نفقه می باشد . زوجه مستحق مطالبه نفقه ایام گذشته ( که از هنگام عقد مستحق آن شده و شوهر به او پرداخت نکرده ) و آینده خود است ( با توجه به اطلاق ماده 1111 قانون مدنی لفظ نفقه هم به نفقه گذشته و هم به نفقه آینده اشاره دارد . ) زنی که شوهرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می کند برای احقاق حق ومطالبه نفقه اش میتواند به دو نحو اقدام کند . طرح شکایت کیفری و تقدیم دادخواست حقوقی . نتیجه شکایت کیفری آن است که در صورت اثبات ادعای زن مبنی بر استنکاف شوهرش وی محکوم به حبس تعزیری درجه شش می شود . ( در دادگاه کیفری حکم به پرداخت نفقه داده نمی شود ) . اگر زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب کند فقط با ارائه دادخواست حقوقی میتوان آن را دریافت کند ( نتیجه ی طرح دعوی حقوقی محکومیت به پرداخت نفقه است ) . چنانچه میزان نفقه معوقه زن کمتر از بیست میلیون تومان باشد ، دادخواست حقوقی مطالبه نفقه در شورای حل اختلاف طرح و مورد رسیدگی قرار می گیرد . در صورت ناتوانی زوج به پرداخت نفقه و وجود نداشتن مالی که از راه توقیف آن نفقه تامین شود و همچنین عدم امکان اجبار وی به پرداخت ، زوجه مطابق ماده 1129 قانون مدنی میتواند دادخواست طلاق تنظیم نماید . در حالتی که زوج دادخواستی به خواسته اعسار از پرداخت نفقه دهد در صورت صدور حکم اعسار ، دادگاه دین او را تقسیط میکند و در این حالت زوجه نمیتواند به علت عدم پرداخت یکجای نفقه ، حبس زوج تا زمان تادیه دین را بخواهد . مطابق تبصره ماده 336 قانون مدنی چنانچه زن کارهایی را که شرعا" برعهده وی نبوده و عرفا" برای آن کار اجرت المثل باشد به دستور زوج و با قصد عدم تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه ثابت شود ، دادگاه اجرت المثل را محاسبه و به پرداخت آن حکم مینماید . اگرزوج ملزم به پرداخت اجرت المثل به همسر خویش گردد و آن را پرداخت ننماید در این مورد زن میتواند همانند مطالبه مهریه ، اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند . در صورتیکه مرد به علت عدم پرداخت ، حبس شود تا زمانیکه این دین را پرداخت نکند در حبس باقی میماند مگر آنکه همچون دیگر محکومیتهای مالی دادخواست اعسار و تقسیط بدهد ( دادخواست اعسار و تقسیط اجرت المثل همان روندی را طی میکند که دادخواست مربوط به اعسار از پرداخت مهریه طی میکند . ) در این حالت نیز زن میتواند با معرفی اموال مرد خارج از مستثنیات دین ، موجب توقیف آنها شده و طلب خود را برداشت نماید . آیا میتوان نسبت به پرداخت نفقه اقارب اعسار داد ؟ نفقه اقارب نفقه ای است که به گروه خاصی از نزدیکان تعلق می گیرد ، مشروط به موارد زیر : به شرط آنکه آن گروه ، استطاعت مالی نداشته و اجبالنفعه محسوب شوند و منفق نیز در صورت انفاق به آنها برای تامین معاش خود دچار مشکل مالی نشود . ماده 47 قانون حمایت خانواده به درخواست نفقه از جانب این افراد اشاره کرده است . این دسته فقط حق دارند نسبت به نفقه آینده خود به دادگاه رجوع کنند . مطابق ماده 1205 قانون مدنی در صورت عدم امکان الزام منفق در اختیار واجب النفقه قرار دهد . مجازات حبس تعزیری درجه شش در فرض استنکاف ، دراین مورد نیز جاریست . از آنجاییکه پرداخت نفقه اقارب منوط به تمکن مالی منفق است در صورت اثبات اعسار وی ، تکلیف پرداخت از عهده اش ساقط شده و تا زمانی که استطاعت مالی به دست نیاورد ملزم به پرداخت نفقه اقارب نمی شود . شرایط اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مطابق ماده 5 قانون حمایت خانواده در صورت عدم تمکن مالی هریک از اصحاب دعوی ، دادگاه میتواند پس از احراز مراتب و با توجه به اوضاع و احوال ، وی را از پرداخت هزینه دادرسی ، حق الزحمه کارشناسی ، حق الزحمه داوری و سایر هزینه ها معاف یا پرداخت آن را به زمان اجرای حکم موکول کند .... شرایط اعسار از پرداخت محکوم به ، با توجه به موارد مذکور در ماده 4 قانون حمایت خانواده ، دعاوی مربوط به مهریه ، نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت ، نفقه اقارب اموری هستند که ادعای اعسار از پرداخت محکوم به در آنها قابلیت طرح دارد . ...